Hoe richt je een speelplaats in die inclusiviteit voor alle kinderen optimaal bevordert? Dan probeer je zo’n speelplaats eerst zelf uit. Op 2 december ging de coalitie Smart Societies hiermee van start.
Tijdens de bijeenkomst deelden wetenschappers vanuit de psychologie, interactieve technologie, ethical computing en sensoring hun kennis en ervaring met organisaties die expertise hebben op het gebied van inclusief speeltuinontwerp, namelijk de Johan Cruyff Foundation, Jantje Beton en Yalp. Echter, eerst werd er ook echt gespeeld in een door Yalp gebouwde interactieve speeltuin. Het onderzoek maakt deel uit van het focusgebied Smart Areas. Daarin worden geografische gebieden gemonitord, beheerd en bestuurd door slimme technologie om de dagelijkse kwaliteit van leven te bevorderen.
Carolien Rieffe is hoogleraar Sociale Interactie Technologie aan de UT en coalitiecoördinator van Smart Societies vanuit de UT. Inclusie loopt als een rode draad door al haar activiteiten en onderzoek en ze is zeer enthousiast over de coalitie. ‘We zijn heel aanvullend in ons streven naar inclusie en we doen dit echt samen.’
Inclusiviteit voor alle kinderen
‘Voor alle kinderen is het belangrijk dat ze kunnen spelen en bewegen. Het bevordert hun gezondheid, zowel fysiek als mentaal, en stelt ze in staat om zich goed te ontwikkelen. Maar speelplaatsen of schoolpleinen zijn soms moeilijk toegankelijk voor kinderen met speciale behoeften zoals bijvoorbeeld autisme, doofheid of een visuele handicap. Daardoor staan deze kinderen regelmatig letterlijk en figuurlijk aan de kant. De vraag is hoe dat anders kan. Hoe zorg je voor een inrichting die de inclusiviteit voor alle kinderen optimaal bevordert? Daar ging de bijeenkomst over. Het was een supermooie en actieve bijeenkomst. Ik heb de benen uit mijn lijf gerend.’
Nieuwe ideeën en inzichten
‘De bijeenkomst is ook een sterk voorbeeld van hoe wij als coalitie (willen) werken. Veel verschillende expertises komen hier bij elkaar. Kort door de bocht: Twente levert de techniek voor interactieve speelpleinen en heeft ook expertise in huis ten aanzien van klinische ontwikkelingspsychologie en kinderpsychiatrie. De VU Amsterdam heeft unieke expertise op het gebied van privacy en bias in AI en data verzameling. Daarnaast hebben onze maatschappelijke partners zoals de Johan Cruyff Foundation, Jantje Beton en Yalp enorm veel ervaring op het gebied van beweging en gezondheid, en hoe je buitenruimtes daarvoor inricht. Al deze verschillende en aanvullende kennis en ervaring zorgt voor een goede kruisbestuiving van nieuwe ideeën en inzichten.’
Meten op individueel niveau
‘Wij meten in dit onderzoek wat kinderen met speciale behoeften op een speelplaats of schoolplein doen. Met behulp van een sensor die de kinderen bij zich dragen, brengen we heel precies in kaart waar ze gaan of staan. Zijn er bijvoorbeeld plekken waar ze wel of niet komen en in welke mate begeven ze zich tussen andere kinderen? Door dit op individueel niveau te meten, krijgen we een inzicht in het gedrag en daarmee ook in de behoefte van de kinderen. Op welke plekken, momenten en situaties is het voor welke kinderen veilig en aangenaam en op welke juist niet? Deze inzichten stellen ons en onze partners in staat om de inrichting van speelplaatsen en schoolpleinen, samen met de kinderen zelf, nog verder te verbeteren en te verfijnen, zodat deze voor alle kinderen zo optimaal mogelijk worden.’
Wat heb jij nodig?
‘Want het gaat ons uiteindelijk om inclusiviteit en respect voor diversiteit. Dat betekent dat kinderen zichzelf mogen zijn en daarin worden gerespecteerd en gewaardeerd. Ook als ze anders zijn dan de grote meerderheid. Wij willen pleinen ontwikkelen met het doel dit te faciliteren. Dat doen we door kinderen met ondersteuningsbehoeften zelf te vragen: wat heb jij nodig om veilig en met plezier te kunnen spelen? Het is geweldig om dat met deze coalitie te kunnen doen. De brede expertise in deze coalitie geeft mij weer een andere manier van denken. Het is alsof ik rondloop in een speelgoedwinkel waar ik mag uitzoeken wat ik leuk vind. Hoe mooi is dat. De VU Amsterdam is top als het gaat om privacy en bias. Het is heel belangrijk dat onze data valide zijn, zeker omdat het om klinische groepen gaat en Amsterdam zorgt daarvoor. Bovendien ben ik aan de VU Amsterdam gepromoveerd, dus het voelt ook weer een beetje als thuiskomen.’
Een gemeenschappelijke taal voor de toekomst
‘Ik heb met veel mensen binnen de coalitie intensief gesproken om input op te halen voor ons onderzoek. Dat heeft onder meer geleid tot een onderzoeksvoorstel dat we hebben ingediend bij NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. In dat voorstel zit werkelijk alles waar onze coalitie zich mee bezig houdt: sensordata, kinderpsychiatrie, bestuurskunde, architectuur, computer science. Zowel bij deze aanvraag als het schoolpleinproject werken we als coalitie ook samen met de TU Delft, de Universiteit Leiden, een GGZ instelling en INTER-PSY in Groningen. Toen ik de definitieve versie van het voorstel terug las, kon ik niet meer herleiden welke stukken van mij waren. Geweldig, want dat betekent dat we als coalitie een gemeenschappelijke taal hebben gevonden. Dat belooft wat voor de toekomst.’
Neem contact met ons op wanneer je ook wilt bijdragen aan de ontwikkeling van Smart Societies.
