Op 4 november 2021 vond aan de UT het Risk & Resilience festival 2021 plaats. Een uitgelezen moment voor de coalitie Secure Societies om zich te presenteren en de verbinding met partners uit de praktijk op te zoeken. De coalitie verzorgde een keynote over het belang van veerkrachtige samenlevingen en twee verdiepende themasessies over veiligheidsvraagstukken en polarisatie.
De centrale vraag in de keynote was hoe je een omgeving creëert die veerkracht op verschillende niveaus stimuleert en faciliteert. Dit werd besproken aan de hand van actuele onderwerpen zoals fake news en de coronademonstraties. In de themasessie over polarisatie werden de mogelijkheden van het voorkomen of verzachten van polarisatie besproken door middel van een ‘Virtual Reality (VR)-empathie-interventie'. In de andere themasessie ging het over de overeenkomsten en verschillen van veiligheidsvraagstukken met een andere dynamiek (sluimerende of acute crises) maar een gemeenschappelijke complexiteit. Het festival werd geopend door CvB voorzitter Vinod Subramaniam. In zijn opening benadrukte hij het belang van de coalitie Secure Societies, de samenwerking tussen de VU en de UT, en het betrekken van praktijkpartners hierbij.
Keynote Veerkrachtige Samenlevingen
De keynote vond plaats in de vorm van een tafelgesprek tussen Jacquelien van Stekelenburg (VU), Peter de Vries (UT), Bas Böing (Nationale Politie) en Badia Bentayeb (Gemeente Amsterdam). Aan de hand van actuele onderwerpen zoals de avondklokrellen, fake news, coronademonstraties en drill raps spraken zij over het belang van veerkrachtige samenlevingen. Als uitkomst én als proces hiernaartoe. Hoe creëer je een omgeving die veerkracht stimuleert en faciliteert op het niveau van individuen, organisaties en overheden?
Crisis, polarisatie en ondermijning
Daarbij ging het onder meer over hoe crisis, polarisatie en ondermijning -de focusgebieden van de coalitie Secure Societies- in elkaars verlengde liggen en dat kennis hierover zeer belangrijk is voor de praktijk. Wanneer je bijvoorbeeld in staat bent om polarisatieprocessen vroegtijdig te detecteren, kun je een crisis wellicht voorkomen of er anders goed op anticiperen. Onderzoek om tot nieuwe inzichten te komen is hierbij wezenlijk. Daarnaast is het ook belangrijk om inzicht te krijgen in de groepen in de samenleving die vatbaar zijn voor polariserende elementen zoals fake news, of kwetsbare groepen die benaderd worden voor criminele activiteiten.
Complexe veiligheidsvraagstukken
De keynote ging ook over veerkracht in relatie tot zogenaamde wicked problems. Problemen die zo complex zijn dat voor een succesvolle aanpak voldoende tijd nodig is, en meerdere disciplines en perspectieven vereist zijn om tot goed doordachte interventies te komen. Het leverde mooie en inspirerende gesprekken op over boven- en onderstromen, sluimerende en acute veiligheidsissues, tipping points en keuzemomenten, en over de inzet van technologie in processen van ondermijning, polarisatie en crisis(management).
Themasessie Veiligheidsvraagstukken
Veiligheidsvraagstukken in onze samenleving zijn zowel complex als divers. Sommige vraagstukken, zoals ondermijnende criminaliteit, zijn minder zichtbaar, langdurig en sluipend. Anderen, zoals een crisis, zijn meer acuut en intens. Beide worden gekenmerkt door complexiteit en zijn ontwrichtend voor de samenleving. De manier waarop ze de samenleving ontwrichten en wat belanghebbenden nodig hebben om dit tegen te gaan kunnen hetzelfde zijn, maar ook van elkaar verschillen.
Verschillen en overeenkomsten
In deze sessie spraken Yarin Eski (VU), José Kerstholt (UT) en Kees Boersma (VU) over de overeenkomsten en verschillen van veiligheidsvraagstukken met een (ogenschijnlijk) andere dynamiek maar met een gemeenschappelijke complexiteit. Hierbij kwamen verschillende kwesties en vragen aan de orde. Rechtvaardigen veiligheidsvraagstukken gerelateerd aan crisis en ondermijning bijvoorbeeld een radicaal verschillende aanpak? Zijn er overeenkomsten tussen de twee te vinden? Kan ondermijning leiden tot crisis en vice versa? En welke leemtes kan de VU-UT samenwerking in het onderzoek opvullen? Met de input uit deze sessie gaan we de komende tijd intensief aan de slag. Daar willen we zoveel mogelijk belanghebbenden bij betrekken.
Themasessie Polarisatie
We willen polarisatie beter begrijpen en handelingsperspectieven ontwikkelen die destructieve effecten van polarisatie in de samenleving verzachten en voorkomen, en constructieve effecten mogelijk maken. VR technologie biedt de mogelijkheid om te onderzoeken in hoeverre digitaal gecreëerde simulaties effectief zijn om ervaringen van empathie op te roepen. Welke mogelijkheden biedt een 'VR-empathie-interventie' professionals en onderzoekers om destructieve polarisatie te verminderen en te voorkomen?
Depolarisatietool
In deze sessie verkenden Mariken van den Velden (VU) en Timo Korstenbroek (VU) de toepassingsgebieden en mogelijkheden van VR als depolarisatietool. Ook werd de VR toepassing van de Nationale Politie gepresenteerd en was er een demonstratie over etnisch profileren. Het uiteindelijke doel is om een open science VR tool te ontwikkelen voor wetenschappers, professionals en praktijkmensen.
Neem contact met ons op wanneer je ook wilt bijdragen aan de ontwikkeling van onze coalitie.
