VU – UTNieuws & agendaNieuwsVirtual Reality biedt nieuw perspectief op (Nederlands) koloniaal cultureel erfgoed

Virtual Reality biedt nieuw perspectief op (Nederlands) koloniaal cultureel erfgoed

Het (Nederlandse) koloniale culturele erfgoed heeft veel verborgen lagen. Steeds meer musea bieden nu perspectieven die in het verleden grotendeels zijn vervormd of over het hoofd gezien. Virtual Reality (VR) technologie, met name de recente Social VR, kan mensen krachtige nieuwe perspectieven en ervaringen bieden en zo bijdragen aan het overwinnen van lang bestaande vooroordelen. Onderzoekers van de Smart Societies coalitie hebben binnen de onderzoekslijn ‘Inclusief Interactief Erfgoed’ de afgelopen jaren nauw samengewerkt met curatoren en andere medewerkers van het Rembrandthuis om de  tentoonstelling 'HIER: Zwart in Rembrandts Tijd' na te bouwen in VR. Tijdens een bijeenkomst in mei jl. presenteerden ze hun resultaten.   

Het doel van de tentoonstelling was om een respectvol, geïndividualiseerd perspectief te bieden op mensen van kleur in Nederland, van de 17e eeuw tot nu. Door de VR-versie kan een geïnteresseerd publiek de tentoonstelling nog steeds bekijken. Daarnaast bood het de onderzoekers de mogelijkheid om op een betrouwbare manier gebruikerservaringen en attitudes te meten. Tijdens het bezoek kregen de vertegenwoordigers van het Rembrandthuis een kijkje in de keuken van de VR-tentoonstelling. Uit de discussies kwam naar voren hoe belangrijk het is om VR-interacties samen met museumconservatoren en medewerkers van hun educatieve afdeling te ontwerpen, om ervoor te zorgen dat de technologie inderdaad de beoogde verhaallijnen van de tentoonstelling faciliteert.

Persoonlijke toegang tot cultureel erfgoed

Tijdens de bijeenkomst presenteerde Delaram Javdani Rikhtehgar de resultaten van haar onderzoek naar gepersonaliseerde toegang tot cultureel erfgoed. Hierin bekeken 31 universiteitsstudenten en -medewerkers de tentoonstelling 'HIER: Black in Rembrandts Time', terwijl hun kijkgedrag werd gevolgd. Het onderzoek toont aan dat bezoekers geneigd zijn informatie te zoeken over de historische en sociale context van het kunstwerk, de bedoelingen van de kunstenaar en de verhalen die in het kunstwerk worden afgebeeld. Interessant is dat het kijkgedrag van gebruikers, zoals de tijd die ze besteden aan het bekijken van een specifiek schilderij, hun mate van interesse kan aangeven. Voortbouwend op deze ontdekking zal een conversatie-agent worden ontwikkeld om de bezoekers te begeleiden en informatie op maat te leveren op basis van hun individuele interesses.


Rikhtehgar, D. J., Wang, S., Huitema, H., Alvares, J., Schlobach, S., Rieffe, C., and Heylen, D. Personalizing cultural heritage access in a virtual reality exhibition: A user study on viewing behavior and content preferences.

Lees het interview met onderzoeker Claudia Libbi.

Het onderzoek is hier te vinden.

Geinteresseerd in ons onderzoek? Neem dan contact op met Shenghui Wang