‘Er is geen planeet B’

In dit interview delen coalitieleiders Mark van der Meijde en Sander Veraverbeke hun visie op duurzaamheid en de gezamenlijke missie voor de toekomst.

‘Er is geen planeet B’

Coalitieleiders Mark van der Meijde (UT) en Sander Veraverbeke (VU) van Responsible Societies over een goede klik, verantwoordelijkheid nemen, ademen en de onderwijsroute van Amsterdam naar Twente.       

"We introduceren ons niet vaak als coalitieleiders van Responsible Societies. Als we het filosofisch bekijken, is het meer iets dat we ademen dan wat we het per se verkopen. We zijn hier allebei ingestapt omdat het perfect aansluit bij het werk dat we al jaren doen en bij de grote uitdagingen waar de maatschappij voor staat. We zijn al lang bezig met topics rond klimaatverandering, duurzaamheid en willen inderdaad werken aan een mooie toekomst voor onze planeet. Want er is geen planeet B.

Specifieke expertise

We zijn nu zes maanden onderweg en het klikt heel goed tussen ons. En dat geldt ook voor de samenwerking met onze coördinatoren Peter Chemweno en Nicole van Maanen. We zitten op dezelfde golflengte en brengen tegelijkertijd allemaal specifieke expertise mee op het gebied van aarde, klimaat, techniek en beleid. Wat we ook zien is heel veel enthousiasme en positieve energie binnen onze impactcoalitie. Dat alles stelt ons in staat om onze projecten breed aan te vliegen en in te vullen.  

Veilige leefomgeving

Bij de keuzes die wij nu zelf heel duidelijk maken, gaat het echt om verantwoordelijkheid nemen. We moeten zorgen dat we de natuurlijke bronnen die we hebben op een duurzame manier gebruiken en zo een veilige leefomgeving voor mensen creëren. Daarbij gaat het onder meer over energie, energietransitie, CO2 maar ook over klimaatverandering, het stedelijk klimaat, natuurrampen en natuurlijk de impact van dit alles op de samenleving. Dat volledige plaatje willen wij schetsen en daarbij benadrukken we graag dat we een heleboel dingen zelf in de hand hebben. Als we daar tenminste de verantwoordelijkheid voor willen nemen.

Mooie projecten

Het zaaigeld vanuit de calls is een mooie manier om projecten te starten die mogelijk kunnen uitgroeien tot grotere onderzoeksprojecten bij NWO of de Europese Commissie. We hebben voor de indiening goed gekeken en specifiek gestuurd op onderwerpen die we echt belangrijk vinden. En met resultaat. Bij de laatste ronde van de calls zijn vier mooie projecten gehonoreerd die het hele gebied van onze coalitie bestrijken.

Wetenschap en activisme

We werken op een terrein waar veel gebeurt. Onder meer als het gaat om de samenwerking met de fossiele industrie. Wat kan wel en wat niet? De VU heeft een duidelijk standpunt ingenomen dat deze samenwerking niet langer kan, tenzij de bedrijven zich achter de Parijse akkoorden scharen. Dit onderwerp sluit ook aan bij het huidige brede debat over de grens tussen wetenschap en activisme. We denken dat elke wetenschapper daarin zijn of haar eigen verantwoordelijkheid moet nemen. En dat geldt bijvoorbeeld ook voor je stem in de media. Soms moeten we feiten brengen die misschien niet leuk maar wel waar zijn.

Community ontwikkelen

Een van onze rollen is om mensen bij elkaar te brengen, ze te enthousiasmeren en te stimuleren om samen tot voorstellen te komen. Dat lukt goed maar het blijft tegelijkertijd een uitdaging om onze community, en die van de drie coalities bij elkaar, verder te ontwikkelen. Het zaaigeld voor de projecten helpt daarbij, evenals het feit dat we als coalities nu vaker bij elkaar komen om zaken te bespreken. Dan gaat het onder meer over de communicatie. We willen graag stappen zetten om onze zichtbaarheid intern en extern te vergroten.  

Externe partijen

Die zichtbaarheid is ook van belang om in de toekomst met meer externe partijen te gaan werken. Dat gebeurt nu al bij sommige projecten maar dat willen we graag gaan uitbreiden. Dat vraagt nog wel om de nodige voorbereiding en keuzes van onze kant. Wie zijn onze toekomstige partners en wat willen en verwachten van ze? We moeten echt op zoek naar de meerwaarde van samenwerking met het bedrijfsleven, de overheid, NGOs en maatschappelijke organisaties. Onze collega’s van Secure Societies zijn op dit gebied al wat verder dus daar kunnen we goed van leren.

Verschil maken

We zijn een impactcoalitie en wat die impact nou precies moet zijn, blijft een interessante vraag.  Maar ook hier is het uitgangspunt: er is geen planeet B.  Impact gaat zowel over wetenschappelijke als maatschappelijke impact. Als wetenschappers willen we op een zorgvuldige en duurzame wijze vernieuwend onderzoek ontwikkelen dat leidt tot nieuwe inzichten en oplossingen voor de samenleving. Enerzijds is het dus kennis verder stuwen en duwen, maar we willen ook dat er echt iets mee wordt gedaan. Dat je in de praktijk daadwerkelijk het verschil kunt maken. Een mooi voorbeeld hiervan is ons project over groene daken in de stad.  

Gezamenlijke opleidingen

Een belangrijke stap voor onze coalitie voor de toekomst is de ontwikkeling van gezamenlijk onderwijs. Daarbij kiezen we voor de omgekeerde route die Mechanical Engineering en Creative Technology hebben afgelegd. Wij willen opleidingen van Amsterdam naar Twente brengen. Dat is nu één van onze prioriteiten. De gesprekken hierover zijn inmiddels in volle gang maar we hebben nog wat meer tijd nodig. Onder meer vanwege veranderende randvoorwaarden, zijn we nog niet helemaal waar we willen zijn. We vinden het een hele mooie en spannende ontwikkeling waar we ongetwijfeld uit gaan komen."